انواع Hard Tube در یک سیستم خنک کننده لوپ باز

یکی از ویژگی‌هایی که کاربران را به سمت واتر کولرهای لوپ باز سوق می‌دهد، بخش شخصی‌سازی این تیپ از خنک‌کننده‌هاست. شما می‌توانید با قطر و اندازه رادیاتور و حتی تعداد آن کانفیگ‌های مختلفی را سر هم کنید. بسته به نیاز و فضایی که در نظر گرفته‌اید، از پمپ D5 یا DDC استفاده کنید. برای مادربرد خود به جای CPU Block از Mono Block استفاده کنید و حتی مدار تغذیه پردازنده را هم با این کار به لوپ خود اضافه کنید. یا حتی مادربردهای دارای Ultra Block بخرید.

البته که این مثال‌ها به شکل مستقیم روی کارایی سیستم شما تأثیرگذار است اما بخش ظاهری نیز در اختیار شماست تا به دلخواه شما چیده شود. می‌توانید به جای خم کردن تیوب‌ها از فیتینگ‌های بین‌راهی استفاده کنید، به جای مخزن و پمپ از دیسترو پلیت استفاده کنید تا نظم بیشتری در راه‌بری مسیر حرکت کولانت در تیوب‌ها داشته باشید. امروز در این مقاله به انواع تیوب‌های سخت یا به اصطلاح Hard Tube خواهیم پرداخت.

• PETG

پت جی یا PETG یکی از متداول‌ترین انتخاب‌ها برای به‌کاربردن در یک سیستم خنک‌کننده لوپ باز است که در چند سال گذشته بسیار محبوب واقع شده. دلیل این امر ارزان بودن این نوع از تیوب‌ها در متراژ برابر با سایر تیوب‌ها و همچنین راحتی کار با آن‌هاست. تیوب‌های PETG با حداقل حرارت در زمانی کوتاه، گاهی کمتر از 10 ثانیه (بسته به قطر تیوب) خم می‌شوند. این امر نه‌تنها در وقت و بودجه صرفه‌جویی می‌کند، بلکه به‌خاطر ماهیت فرمول این نوع از تیوب‌ها در صورت اشکال در پروسه خم‌کاری تا حدی قابل بازگشت است. تیوب‌های PETG بسیار انعطاف‌پذیرند و حتی در صورت له شدن ابتدا و انتهای لوله، می‌توان با کمی حرارت آن را به حالت اولیه تمام گرد برگرداند. به همین خاطر برش این لوله‌ها با یک قیچی ساده نیز امکان‌پذیر است.

اما معایب این نوع تیوب چیست؟ به‌خاطر خاصیت شیمیایی این تیوب‌ها و حرارت‌پذیری بالا؛ در حالی که خم‌کاری آن ساده است، در مجاورت با حرارت مایع داخل لوپ امکان تغییر فرم آنها وجود دارد. البته این امر سبب منبست شدن تیوب می‌شود و خطر نشتی آن بسیار پایین است اما در مرور زمان با دلتای دمای موجود در لوپ یک سیستم در استفاده های عادی، ممکن است این تیوب‌ها از جای خود خارج شوند؛ پس نیاز است که با هر بار تعویض کولانت این تیوب‌ها باز و بررسی شوند. نکته منفی دیگر کدر بودن ذاتی این تیوب‌هاست. این تیوب‌ها در حالت پیش‌فرض کمی تار و کدر هستند و درخشش سایر تیوب‌های شفاف را ندارند اما در مرور زمان این امر در صورت استفاده از محلول‌های رنگی خاص مثل Meyhem یا Dye تشدید می‌شود. در مجموع به‌خاطر راحتی کار و اجازه آزمون و خطای بیشتر به واسطه قیمت کمتر، این تیوب‌ها در کیس‌های نمایشگاهی که معمولاً پردازش سنگینی هم در حال کار ندارند اجرا می‌شود و یا سیستم‌هایی که ظرفیت خنک‌کنندگی بسیار بالاتر از حد نیاز برایشان در نظر گرفته می‌شوند.

• اکریلیک یا PMMA

این تیوب‌ها در گذشته و قبل از همه‌گیر شدن PETG مورد استفاده قرار می‌گرفتند و البته امروز به عنوان انتخاب دوم همچنان در چرخه تولید حضور محسوسی دارند. PMMA در واقع همان پلکسی یا اکریلیک موجود در سایر عناصر واتر کولینگ نیز هست. برای مثال به‌خاطر استقامت و شفافیت ویژه این نوع متریال، از آن در تولید مخزن‌ها، دیسترو پلیت و حتی واتر بلاک‌ها استفاده می‌شود. این نوع تیوب‌ها بر خلاف PETG بسیار محکم هستند و به همین خاطر در مقابل ضربه به جای پرس شدن و شکل گرفتن، شکسته می‌شوند. البته که به همین خاطر هم در مواجهه با دما بسیار استقامت بالاتری نسبت به PETG دارند و با دماهای متداول لوپ باز هیچ‌گونه تغییر حالتی نمی‌دهند. به همین جهت برای خم‌کاری نیاز به زمان و حرارت بیشتری دارند همچنین برش آن ها معمولا با اره دستی انجام می شود. ضمن اینکه در صورت اشتباه در خم‌کاری تیوب‌های PMMA بازگشت آن‌ها به حالت اولیه تقریباً غیرممکن است چرا که در صورتی که خم شما دقیق نباشد، بعد از سرد شدن تیوب و مجدد حرارت دادن به آن، موجب شکستن یا به اصطلاح اسپلیت شدن تیوب خواهد شد.

به‌خاطر نوع متریال، این تیوب‌ها گران‌تر از PETG هستند و به‌خاطر شفافیت بیشتر (زیبایی بیشتر نسبت به PETG) خش‌پذیرترند و با شوینده‌های بر پایه الکل ترک می‌خورند. اما به‌خاطر سایر ویژگی‌ها انتخاب مطمئن‌تری برای سیستم‌های متداول و روزمره برای کاربری‌هایی نظیر گیم و ورک‌استیشن محسوب می‌شوند، هرچند خم‌کاری و پیاده‌سازی آن دشوارتر از PETG خواهد بود.

• تیوب مسی (فلزی)

این تیوب‌های صنعتی جایگاه ویژه‌ای در اسمبل‌های واتر کولر کاستوم دارند و این موضوع در سیستم‌های نمایشگاهی به وضوح به چشم می‌خورد. تیوب‌های فلزی که متداولاً از جنس مس و یا برنج هستند، به‌طبع برتری بیشتری نسبت به دو مدل قبلی در مبحث حرارت و طول عمر دارند. این تیوب‌ها معمولاً با روکش‌های رنگی خنثی به شکل براق یا مات برای زیبایی بیشتر در بازار یافت می‌شوند که مشخصاً قیمت گران‌تری نسبت به مدل‌های بدون روکش دارند. این تیوب‌ها با دیواره‌های بسیار نازک، معمولاً به قطر نیم تا یک میلی‌متر تولید می‌شوند که به نسبت عدد 2 تا 4 میلی‌متر دو مدل قبلی بسیار ملموس‌تر است. البته این نازکی به دوام تیوب لطمه‌ای نمی‌زند و همچنان خم‌کاری آن بسیار سخت‌تر از PETG و PMMA صورت می‌گیرد. صحبت از خم‌کاری شد، تیوب‌های فلزی معمولاً قابل خم کردن نیستند مخصوصاً اگر با نیکل روکش شده باشند و به‌طبع به‌خاطر خاصیت فلزی چروک می‌شوند و ظاهر خود را از دست می‌دهند. پس یا از فیتینگ‌های بین‌راهی برای هدایت آن‌ها در لوپ استفاده می‌شود یا از مدل‌های از قبل خم‌شده توسط تولیدکننده در یک اسمبل کامل به کار گرفته می‌شود.

این تیوب‌ها از دو مدل قبلی با اختلاف بالای گران‌تر هستند و حتی برای برش آن‌ها نیاز به ابزار مخصوص نیز هست. همچنین به‌خاطر ماهیت فلزی، این تیوب‌ها به الکترولیت شدن کولانت سرعت بیشتری می‌بخشند و این امر نکته‌ی منفی دیگری برای این نوع از تیوب‌ها ثبت می‌کند.

• تیوب‌های فیبر کربنی

اگر به صنعت خودروسازی نگاهی بیندازید، حتماً به استفاده از فیبر کربن مخصوصاً در مدل‌های اسپرت برخورد کرده‌اید. این تیوب‌ها دقیقاً از همان متریال و با همان روش تولید و ساخته می‌شوند. ظاهر این تیوب‌ها بسیار خاص و غیر معمول است. این تیوب‌ها مقاومت بسیار بالایی در برابر ضربه دارند و همین امر کار خم‌کاری ان را غیرممکن می‌کند تا جایی که حتی نمونه‌های Pre-bend یا از پیش خم‌شده هنوز به مرحله تولید نرسیده‌اند. به‌خاطر قیمت و زحمت تولید این تیوب‌ها، یافتن اندازه متناسب با فیتینگ‌های موجود برای واتر کولرهای لوپ باز سخت و قیمت این تیوب‌ها در صورت خلوص تولید، سرسام‌آور است.

این تیوب‌ها در بیلدهای خاص کاربرد دارند و اکثر کاربران روی خوشی برای استفاده از این تیوب‌ها نشان نمی‌دهند به همین خاطر توسعه این تیوب‌ها با سرعت بسیار کندی پیش می‌رود. همچنین برش این تیوب‌ها بسیار دشوار است. به‌طوری که ذرات حاصل از برش فیبر کربن باید فوراً فیلتر شوند و از ماسک‌های ویژه و محافظ چشم حین کار با این نوع تیوب‌ها استفاده شود.

• تیوب شیشه‌ای

همان‌طور که از اسم این تیوب‌ها مشخص است، در این تیوب‌ها با متریال شیشه سروکار داریم. این تیوب‌ها از جنس شیشه خالص بوده و بر خلاف شیشه‌های به کار رفته در ساخت درب کیس‌های گیمینگ، به تکنیک حرارت دیده یا تمپرد تجهیز نمی‌شوند چرا که این امر سبب می‌شود این لوله‌ها در مواجهه با ضربه و حین برش شکسته و پودر شوند. این نوع از تیوب بسیار مقاوم بوده و حتی از نظر دما، از مدل PMAA نیز مقاوم‌تر هستند. همین امر سبب می‌شود که برای خم‌کاری آن به جای استفاده از سشوار صنعتی، از مشعل‌ استفاده شود هرچند که این متود نیز بسیار سخت امکان‌پذیر است و استفاده از فیتینگ‌های بین‌راهی بسیار ارزان‌تر و سریع‌تر و در عین حال کم‌دردسرتر و زیبار تر تمام می‌شود.

برش این نوع از تیوب‌ها نیازمند ابزار مخصوص است و سنباده‌کاری ابتدا و انتهای آن نیز زمان زیادی برده و براده‌های آن برای سیستم تنفس انسان به‌شدت مضر است. علاوه‌براین، حین کار کردن با این تیوب‌ها پوست بعضی افراد دچار خارش و حساسیت می‌شود و همین امر کار کردن با تیوب شیشه‌ای را دشوارتر می‌کند. تیوب‌های شیشه‌ای همچنین بسیار شفاف‌تر از PMMA بوده و به هیچ عنوان خش‌پذیر نیستند و در برابر تمام پاک‌کننده‌ها نیز مقاومند و در صورت ترک نداشتن و ضربه نخوردن تا ابد بدون تغییر باقی می‌مانند. شاید این تیوب‌های پُردردسر گران‌قیمت باشند اما در زیبایی همتایی ندارند. همچنین این زیبایی در صورت استفاده از کولانت رنگی و یا UV دوچندان می‌شود.

• پرینت سه‌بعدی

چند وقت پیش یک کانال یوتیوب اقدام به چاپ تیوب با تکنیک پرینت سه‌بعدی کرد و نشان داد که متود FDM غیر قابل استفاده و استفاده از رزین برای چاپ تیوب دلخواه چقدر دردسر بیشتری دارد. چرا که به جای خم‌کاری، کاربر نیاز دارد تا با دقتی در حد میلی‌متر طرح خود را در کامپیوتر ساخته و در همان مقیاس اقدام به چاپ آن کند. سوای گران‌قیمت بودن مواد اولیه رزین، مدل‌های مقاوم در برابر دما هم به مبلغ این متریال اضافه می‌ کند. علاوه‌براین، این متود به‌خاطر تلرانس بالا و صرف زمان برای آماده‌سازی تقریباً توجیهی ندارد و صرفاً یک پروژه آزمایشگاهی محسوب می‌شود. در عوض می‌شود از پرینترهای سه‌بعدی برای استفاده در سایر تجهیزات خنک‌کننده‌های لوپ باز استفاده کرد تا ساخت تیوب.